Szelki bezpieczeństwa
Przepisy BHP dotyczą zasad tworzenia bezpiecznych warunków pracy na każdym stanowisku – bez względu na to, czy jest to zamiatanie chodnika przed budynkiem firmy, czy malowanie elewacji na 20. piętrze. Jednym z obszarów objętych wyjątkowo rygorystycznymi zasadami jest wykonywanie prac na wysokościach. Wbrew pozorom nie chodzi tu jednak o wspomniane malowanie elewacji z zastosowaniem metod alpinistycznych, ale znacznie prostsze i mniej ryzykowne realizowanie zadań na rusztowaniu o wysokości powyżej 1 m nad poziomem podłogi.
Zgodnie z tym, jak rozumieją prace na wysokości przepisy BHP, specjalne szelki bezpieczeństwa powinno się stosować już wówczas, gdy pracownik myje okna, stojąc na niewysokiej drabinie. W rzeczywistości takie zabezpieczenia wprowadza się podczas prac na rusztowaniach realizowanych na zewnątrz lub wewnątrz budynków.
Kiedy należy stosować szelki bezpieczeństwa BHP?
Obowiązek stosowania szelek bezpieczeństwa reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku. Zgodnie z jego zapisem zabezpieczenie pracownika przed upadkiem jest konieczne wtedy, gdy wykonuje on zadania na wysokości 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Rozporządzenie przewiduje jednak wyjątki, do których zalicza się pracę w miejscu z trzech stron otoczonym ścianami pełnymi lub wyposażonymi w okna, pod warunkiem, że mają one co najmniej 1,5 m wysokości. Szelki bezpieczeństwa BHP nie są też konieczne, jeśli w pomieszczeniu znajdują się inne konstrukcje chroniące przed upadkiem.
Typowe prace wymagające stosowania szelek bezpieczeństwa BHP, rękawic roboczych i środków ochrony oczu to między innymi:
- budowa i rozbiórka obiektów budowlanych,
- budowa i rozbiórka mostów i wiaduktów,
- naprawy, malowanie i ocieplanie elewacji,
- remonty dachów,
- czyszczenie i mycie rynien oraz okien,
- pielęgnacja zieleni wysokiej,
- prace przy silosach, kominach i wysokich zbiornikach.
Dodatkowym wymogiem stosowania takich środków ochrony osobistej jest odpowiednie przeszkolenie pracownika. Szelki muszą też mieć odpowiedni certyfikat potwierdzający ich pełną sprawność i dopuszczenie do stosowania.
Jak często należy sprawdzać szelki bezpieczeństwa i kto może to robić?
Ze względu na swoją ważną rolę oraz bardzo wysokie ryzyko poważnego w skutkach wypadku, szelki bezpieczeństwa BHP muszą dawać gwarancję pełnej sprawności. Jak każdy materiał, podczas eksploatacji ulegają zużyciu, gdyż są narażone na szarpanie, tarcie, duże obciążenia i czynniki środowiskowe. Dlatego pomimo wykonania ich z bardzo wytrzymałych pasów poliestrowych, okres przydatności szelek jest ściśle określony.
Zgodnie z przepisami, jeśli nie stwierdzi się jakichkolwiek zmianach świadczących o uszkodzeniu, nowe szelki od producenta mogą być używane przez rok. Po każdym przeglądzie dopuszczalny czas eksploatacji zwiększa się o kolejne 12 miesięcy. Po jego upływie szelki bezpieczeństwa BHP należy oddać do następnego przeglądu, który może wykonać osoba dysponująca odpowiednią wiedzą i doświadczeniem. Należy też podkreślić, że wzrokową kontrolę trzeba przeprowadzić przed każdym użyciem. Przeglądy są odnotowywane w specjalnej karcie dokumentującej historię eksploatacji produktu.
Jak dobrać uprząż do pracy na wysokości?
Szelki bezpieczeństwa są dostępne w wielu wariantach, dlatego warto wiedzieć, czym kierować się przy ich wyborze. Podstawowe kryterium zawsze stanowi rozmiar, gdyż uprząż do pracy, w przeciwieństwie do odzieży roboczej, jest dostępna tylko w czterech wariantach: M, L, XL oraz XXL. Zazwyczaj szelki są skonstruowane w taki sposób, że jeden model łączy co najmniej dwa rozmiary, z możliwością ich regulacji.
Drugą istotną cechą jest wyposażenie szelek w klamry. Najprostsze modele mają tylko jedną – ulokowaną na plecach, co pozwala na wykonywanie pracy w podparciu. Jeśli pracownik będzie spędzał na rusztowaniu więcej czasu, dla poprawy jego komfortu warto wybrać model z miękkimi wyłożeniami i klamrą mocującą z przodu. Przed wejściem na rusztowanie warto też sprawdzić, jak prawidłowo założyć szelki bezpieczeństwa. Należy je nasunąć na ramiona, dolne paski zapiąć ciasno na wysokości pachwin nóg, a następnie spiąć klamrę na wysokości klatki piersiowej.